9 augustus 2023

Sinds 1 augustus 2022 geldt dat als een werkgever verplicht is om bepaalde scholing aan een werknemer aan te bieden op basis van de wet of CAO, dit helemaal kosteloos voor de werknemer moet plaatsvinden. Dus zowel de opleidingskosten, studiematerialen, reiskosten én studietijd komen in dat geval volledig voor rekening van de werkgever. Deze kunnen ook niet worden teruggevorderd van de werknemer als hij tijdens of kort na afronding van die verplichte opleiding uit dienst gaat.

Het gaat bij het voorgaande ook om kosten van opleidingen die ‘noodzakelijk zijn voor het kunnen (blijven) uitvoeren van de werkzaamheden’. Zoals bijvoorbeeld een benodigde opleiding omdat de werkgever een nieuw computersysteem heeft ingevoerd, of een cursus gevolgd in het kader van een verbetertraject.

Sinds invoering van deze nieuwe wetgeving was onduidelijk of en wanneer een werkgever wel nog studiekosten op een werknemer kan verhalen. De rechtbank Rotterdam heeft hierover op 30 juni 2023 (tenminste een beetje) duidelijkheid gegeven (klik hier).

In de zaak waarover de Kantonrechter Rotterdam moest beslissen, had de werknemer een cursus gevolgd waarvan de kosten € 2.807,- bedroegen. Partijen hadden een studiekostenregeling afgesproken met daarin een terugbetalingsregeling voor het geval de werknemer zijn contract voortijdig zou beëindigen. De werknemer heeft zijn arbeidsovereenkomst per 9 september 2022 opgezegd. Waarna de werkgever met de eindafrekening € 1.504,92 netto heeft verrekend.

De werknemer is het daar niet mee eens en vordert dit bedrag terug. Hij stelt dat hij de cursus namelijk heeft moeten volgen op instructie en ten behoeve van de werkgever. Het zou scholing zijn geweest die noodzakelijk was voor de uitoefening van zijn functie, die de werkgever (dus) verplicht was aan te bieden. Met als consequentie dat het overeengekomen studiekostenbeding nietig zou zijn.

De Kantonrechter oordeelt dat niet is gebleken dat de werkgever daadwerkelijk verplicht was om de door de werknemer gevolgde scholing aan te bieden op basis van de wet of CAO. Ook staat niet vast dat de cursus anderszins verplicht verstrekt moest worden of dat de werknemer de cursus op instructie van de werkgever heeft gevolgd. Daarbij speelt mee dat het volgen van de cursus door werkgever aan meerdere werknemers is aangeboden (met het oog op promotie inclusief loonsverhoging) en dat het hen vrij stond om van dit aanbod wel of niet gebruik te maken. Ook werd van belang geacht dat de werknemer al vóór de start van de cursus bij de werkgever werkte en na het zakken voor het examen en het niet behaalde diploma van de cursus, ook voor de werkgever is blíjven werken. Dit alles duidt erop dat de cursus niet noodzakelijk en verplicht is geweest voor zijn werk.

Omdat het tussen partijen overeengekomen studiekostenbeding ook voldeed aan alle daartoe op basis van de wet en rechtspraak geldende regels:

• In de overeenkomst waren de kosten van de opleiding vermeld, te weten €807,-; en
• de periode waarin werkgever baat heeft van de tijdens de studie verworven kennis en vaardigheden, te weten maximaal 4 jaar, was vastgelegd; en
• de terugbetalingverplichting verminderde naar evenredigheid gedurende deze periode (100%, 75%, 50% en 25% van de kosten binnen 1, 2, 3 respectievelijk 4 jaar na het behalen van het diploma of het volgen van de cursus); en
• uit de regeling volgde dat de kosten alleen hoefden te worden terugbetaald als de arbeidsovereenkomst door toedoen van werknemer voortijdig werd beëindigd,

luidde de conclusie dat sprake was van een rechtsgeldig studiekostenbeding. En dus dat de werkgever terecht € 1.504,92 netto terug had geclaimd van de werknemer.

NB: De werknemer moest bij het verlies van de door hem gestarte procedure ook nog eens € 398,- betalen aan proceskosten voor de werkgever (plus ongetwijfeld zijn eigen advocaatkosten en griffierechten).

Heeft u met een van uw werknemers een studiekostenbeding afgesloten en twijfelt u of u hem of haar daaraan kunt houden? Of andersom; heeft u als werknemer een studiekostenbeding getekend en vraagt u zich af of dit wel geldig is? Saïdjah en Hellen denken als arbeidsrechtspecialisten graag met u mee! Bel 0183 – 35 67 52 of mail naar hellen@karakteradvocaten.nl.