Werkgeverschap en QR-codes

8 december 2021

Momenteel is het voor werknemers nog niet nodig om een coronatoegangsbewijs te laten zien om de werkvloer te mogen betreden. Het kabinet is echter bezig met het mogelijk maken dat werkgevers werknemers wel kunnen gaan controleren op een geldige QR-code. Recent is in dit kader een wetsvoorstel ingediend bij de Tweede Kamer. Bedoeld om de veiligheid van werknemers op de werkvloer te vergroten en om in het belang van de algemene volksgezondheid het aantal Corona-besmettingen te beperken. Of dit voorstel daadwerkelijk tot een wet gaat leiden is nog de vraag. Maar stel dat dit het geval is, wat zullen dan de mogelijke gevolgen zijn?

Het zou kunnen dat in bepaalde branches coronatoegangsbewijzen verplicht door de werkgever moeten gaan worden gecontroleerd ‘aan de poort’. Het zou echter ook kunnen zijn dat werkgevers zelf de keuze krijgen om al dan niet te gaan controleren op coronatoegangsbewijzen.

Indien werkgevers, op wat voor manier dan ook, coronatoegangsbewijzen mogen gaan controleren, kunnen zich conflicten ontwikkelen wanneer een werknemer daar niet aan wil of kan voldoen. In principe zou de werkgever de werknemer dan kunnen weigeren op de werkvloer. Om te beginnen moet dan allereerst vermoedelijk worden gekeken naar de mogelijkheid om de arbeid van de werknemer thuis te laten plaatsvinden. Als deze optie niet tot de mogelijkheden behoort, zou kunnen worden gekeken naar een functie elders voor de werknemer, waarbij besmettingsgevaar niet of minder aan de orde is. Als ook deze tweede optie niet mogelijk is, zal de werknemer thuis kunnen komen te zitten. Heeft hij in die situatie nog wel recht op loondoorbetaling.

In de memorie van toelichting bij het wetsvoorstel is overwogen dat in de situatie dat een werknemer niet kan werken door een oorzaak die niet voor zijn rekening komt, hij in beginsel recht houdt op loondoorbetaling. Dit is echter anders indien werknemers kan worden verweten dat zij niet kunnen werken. Bijvoorbeeld als de werknemer weigert zich te laten vaccineren of zich te laten testen en als gevolg daarvan geen geldige QR-code kan tonen waardoor hij niet tot het werk kan worden toegelaten. Vereist is dan vermoedelijk wel dat de werkgever moet kunnen aantonen dat zij vanwege de veiligheid op de werkvloer een gerechtvaardigd belang heeft om de werknemer de toegang tot de werkvloer te weigeren. Hierdoor is het mogelijk dat werknemers, die niet bereid zijn een QR-code te tonen, hun salaris kwijtraken. Voor de beoordeling van deze situatie zal er vermoedelijk ook worden gekeken naar de persoonlijke omstandigheden van de werknemers en diens beweegredenen om zich niet te vaccineren (of testen; als het huidige 3G-beleid blijft gelden). Heeft een werknemer door eerdere medische ervaringen een afkeer tegen vaccinaties of ontkent werknemer dat corona bestaat?; dit zijn voorbeelden van elementen die vermoedelijk een rol kunnen spelen in de afweging of de werknemer wel of niet recht houdt op zijn loon.

Indien de situatie waarin geen arbeid wordt verricht zich langdurig voordoet en de werkgever door de afwezigheid van de werknemer in de problemen komt, kan tot slot ook niet worden uitgesloten dat een rechter dit zal zien als een ‘voldragen ontslaggrond’ op grond waarvan de arbeidsovereenkomst van de werknemer kan worden beëindigd.

Omdat de plannen van de regering voor de invoering van het coronatoegangsbewijs op de werkvloer nog maar een wetsvoorstel betreffen, is er op dit moment nog veel onzeker. Voor de invoering van de QR-code op de werkvloer zal sowieso een wetswijziging nodig zijn. Daarnaast is het nog maar de vraag in welke mate (welke) werkgevers verplicht zullen worden om QR-codes te controleren van hun werknemers. Wij houden u natuurlijk op de hoogte.